ΟΤΑΝ Η ΑΔΙΚΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΝΟΜΟΣ

Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝ

   Το τελευταίο διάστημα ο κόσμος της εργασίας δέχεται την μεγαλύτερη επίθεση (μισθοί, συντάξεις, φόροι, δικαιώματα, κλπ) στην ιστορία της μεταπολίτευσης. Ως απάντηση σε αυτή, οξύνονται και οι αντιδράσεις από μεριάς εργαζομένων. Γίναμε όλοι μάρτυρες των μεγάλων απεργιακών κινητοποιήσεων, αλλά και των ποικιλόμορφων δράσεων που αναπτύχθηκαν σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Κοινός τόπος των εκδηλώσεων αυτών, ήταν η ήττα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και των φορέων οι οποίοι τους εξέφραζαν.  Αποκορύφωμα ήταν οι κινητοποιήσεις στις παρελάσεις την 28^η Οκτωβρίου, όπου πλέον έγινε πλήρως αντιληπτό, ότι η κυβέρνηση και η πολιτική της στερούνται κάθε νομιμοποίησης.

   Προϋπόθεση κάθε εξουσίας, για να υπάρχει, είναι η νομιμοποίησή της από τους εξουσιαζόμενους ∙ δηλαδή η αποδοχή της ισχύος της. Σε μια περίοδο κρίσης νομιμοποίησης, όπως τη σημερινή, η εξουσία επιδιώκει να ανακτήσει τη νομιμοποίησή της, αναπαράγοντας ταυτόχρονα την πολιτική της και τον εαυτό της. Σε πρώτο επίπεδο, προσπάθησε (και προσπαθεί) να καταστείλει τις συλλογικές αντιδράσεις με βία και προπαγάνδα (δακρυγόνα και ΜΜΕ). Αφού απέτυχε, απέρριψε τη λύση των εκλογών, καθώς έτσι θα αποτυπώνονταν ένας νέος πολιτικός συσχετισμός,  που θα αποσταθεροποιούσε το αστικό μπλοκ εξουσίας και θα αμφισβητούσε την ίδια την ύπαρξη του πολιτικού συστήματος, όπως το γνωρίζαμε μέχρι τότε. Για τη διάσωση αυτών, λύση βρέθηκε στο διορισμό μιας μη εκλεγμένης (άρα πραξικοπηματικής) κυβέρνησης, αποτελούμενη από τεχνοκράτες, στελέχη της προηγουμένης κυβέρνησης (ΠΑΣΟΚ) και αντιπολίτευσης (ΝΔ), και φασίστες (ΛΑΟΣ), που όλοι συμφωνούν στη συνέχεια της μέχρι τώρα αποτυχημένης (!) πολιτικής. Η ίδια η δημόσια συζήτηση δεν επικεντρώνεται στη πολιτική κατεύθυνση της νέας κυβέρνησης, αλλά μόνο στο ποιοι την αποτελούν με στόχο να τη νομιμοποιήσουν απέναντι στους πολίτες. Όλα αυτά γίνονται στο όνομα της εθνικής σωτηρίας.

Υπάρχουν εθνικά συμφέροντα;

   Σε μια ταξική κοινωνία δεν υπάρχουν ενιαία- εθνικά συμφέροντα. Δεν μπορούν οι εργαζόμενοι να έχουν τα ίδια συμφέροντα με τους εργοδότες τους, καθώς η εργασία των πρώτων, μεταφράζεται σε κέρδη για τους δεύτερους. Το ίδιο το κράτος, επειδή επιδιώκει τη διατήρηση των συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης (εργοδότες), προσπαθεί να αναπαράγει τη σχέση αυτή. Έτσι οδηγούμαστε, στο να βαφτίζονται τα συμφέροντα των εργοδοτών ως εθνικά, μόνο στόχο τη νομιμοποίηση.

Γιατί τεχνοκράτες;

   Η ίδια έννοια του τεχνοκράτη εντάσσεται σε μια διαφορετική αντίληψη για τη πολιτική, η οποία την μετατρέπει σε διαχείριση ενός συστήματος και όχι διαπάλη διαφορετικών πολιτικών κατευθύνσεων. Έτσι παγιώνουν τη νεοφιλελεύθερη πολιτική ως κάτι δεδομένο, και καλούν έναν  «ουδέτερο»- τεχνοκράτη να την υλοποιήσει. Όμως, όπως δεν υπάρχουν εθνικά συμφέροντα, δεν υπάρχουν και ουδέτερες πολιτικές. Αυτό είναι άμεσα αντιληπτό τόσο εστιάζοντας στη πολιτική της τεχνοκρατικής κυβέρνησης, η οποία είναι συνέχεια των προηγούμενων νεοφιλελεύθερων επιλογών (αποκρατικοποιήσεις, απολύσεις, μειώσεις μισθών κλπ), όσο και από την επιλογή των προσώπων, κορυφαίων αρχιτεκτόνων του νεοφιλελευθερισμού σήμερα, που αναδείχθηκαν μέσα από αντίστοιχους θεσμούς (ΕΚΤ, σύμβουλοι κυβερνήσεων).

Η απάντησή μας;

    Η έξοδος από την κρίση δεν μπορεί να γίνει με συνταγές που οδήγησαν σε αυτή. Ο νεοφιλελευθερισμός έδειξε τα όριά του, τόσο ως προς την οικονομία (κρίσεις υπερσυσσώρευσης, ανεργία, όξυνση ανισοτήτων), όσο και ως προς τη δημοκρατία (διορισμός κυβερνήσεων, καταπάτηση δικαιωμάτων, κλπ). Καθήκον μας είναι η αντίσταση στο μέτωπο αυτό, με συνεχείς και δυναμικούς αγώνες. Η συνέχιση των μαζικών, ενωτικών, ανατρεπτικών αγώνων είναι η μόνη λύση για την εδραίωση των νέων κοινωνικών συσχετισμών, που διαμορφώνονται, στο πολιτικό σκηνικό. Σε μια περίοδο τόσο κρίσιμη, η διαρκής κινητοποίηση και οργάνωση των δυνάμεων της εργασίας και της νεολαίας αποτελεί μονόδρομο. Η ιστορία έχει δείξει ότι με συλλογικούς αγώνες ανατρέπονται και οι χειρότερες συνθήκες! Ο αγώνας πρέπει να συνεχιστεί και θα συνεχιστεί μέχρι να δοθεί διέξοδος στη κοινωνία. Διέξοδος η οποία μπορεί να επιτευχτεί μόνο με τη συσπείρωση όλων των κυττάρων αντίστασης που θα οργανώνουν συνεχώς την απάντηση του λαϊκού κινήματος και θα προσπαθούν να δίνουν καθημερινά την ελπίδα και την αλληλεγγύη στην κοινωνία.

Συζητώντας με τον Δημήτρη Ψαρρά, της δημοσιογραφικής ομάδας του Ιού,για το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα

- Τι είχε προηγηθεί των εξεγέρσεων της Νομικής και του Πολυτεχνείου σε επίπεδο κοινωνικών αγώνων κατά τη διάρκεια της Χούντας και ποιος ήταν ο ρόλος του φοιτητικού κινήματος;

Στην πραγματικότητα το φοιτητικό κίνημα ήταν το πρώτο μαζικό κίνημα που δημιουργήθηκε την περίοδο της δικτατορίας. Η ήττα της Αριστεράς κατά το πραξικόπημα, η διάλυση των συνδικάτων και οι διωγμοί των αγωνιστών δεν επέτρεπε την έκφραση μαζικών αντιστάσεων, ενώ η διάσπαση του ΚΚΕ το 1968 προκάλεσε μια μεγάλη σύγχυση και απογοήτευση στους παλιότερους αγωνιστές. Αυτός είναι ο λόγος που οι μορφές δυναμικής αντίστασης από μικρές ομάδες αποτέλεσαν τα πρώτα χρόνια σχεδόν αποκλειστική επιλογή.

- Ποιο ήταν το διεθνές πλαίσιο κοινωνικών αντιστάσεων εκείνη την περίοδο και πώς ο Μάης και το παγκόσμιο κύμα κινημάτων που επακολούθησε, επηρέασε τον αντιδικτατορικό αγώνα;

Πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι εκείνη την εποχή δεν ήταν εύκολη η μεταφορά ειδήσεων και εικόνων από το εξωτερικό στην Ελλάδα. Όχι μόνο γιατί το απαγόρευε η λογοκρισία της δικτατορίας, αλλά και γιατί τα μέσα μαζική επικοινωνίας ήταν υποτυπώδη σε σχέση με τα σημερινά. Αυτός είναι ο λόγος που αργήσαμε να πάρουμε χαμπάρι τον Μάη, τα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα της εποχής, τη σημασία του πολέμου του Βιετνάμ και του αντιπολεμικού κινήματος. Μπορώ να πω ότι αρχίσαμε να τα κατανοούμε σε βάθος μόνο μετά το 1972, όταν υπήρξαν και τα απαραίτητα ερεθίσματα από εκδόσεις βιβλίων, κινηματογραφικά έργα και νέες μουσικές.

- Πώς επηρέασε τον τρόπο λειτουργίας των αριστερών οργανώσεων αλλά και τις δομές του φοιτητικού κινήματος το κλίμα τρομοκρατίας και διώξεων της Χούντας;

Το τρομοκρατικό αυτό κλίμα είχε μια άμεση συνέπεια: να πολιτικοποιείται άμεσα κάθε είδους αντίδραση, ακόμα και η πιο «ανώδυνη» ή και «απολίτικη». Αλλά ταυτόχρονα επέβαλε τη γέννηση ενός πρωτότυπου τρόπου οργάνωσης του φκ, των λεγόμενων ΦΕΑ (φοιτητικές επιτροπές αγώνα). Οι ΦΕΑ δημιουργήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τα κάτω, δεν υπήρξαν δηλαδή αποτέλεσμα συνεννόησης των πολιτικών οργανώσεων και έπαιξαν πραγματικά τον κύριο ρόλο στην καθοδήγηση του κινήματος. Στις ΦΕΑ, που ήταν κρυφές αλλά όχι «παράνομες», συμμετείχαν χωρίς αποκλεισμούς οι διάφορες πολιτικές τάσεις και εκεί συντονίζονταν οι παράνομες οργανώσεις μέσω των στελεχών τους.

- Σε ποιο βαθμό υπήρχε πολιτική σύγκλιση εντός των οργανωμένων δυνάμεων του κινήματος κατά τη διάρκεια του καθεστώτος αλλά και μετά την κατάρρευσή του;

Χωρίς να υποτιμά κανείς την ύπαρξη πανσπερμίας οργανωμένων δυνάμεων, είναι αλήθεια ότι μέσω των ΦΕΑ σημειώθηκε πραγματική πολιτική σύγκλιση στα πρώτα βήματα του κινήματος. Από το καλοκαίρι όμως του 1973 και την επιχείρηση «φιλελευθεροποίησης» του καθεστώτος αναδείχτηκε ένας κεντρικός διαχωρισμός («παραδοσιακή αριστερά» / «υπερεπαναστάτες»), ο οποίος έγινε πολύ ορατός κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Τους πρώτους μήνες μετά την πτώση της χούντας αυτός ο διαχωρισμός διατηρήθηκε για να δώσει πολύ γρήγορα τη θέση του σε μια πολυδιάσπαση οργανώσεων και τάσεων.

- Τι παρακαταθήκη σχετικά με τις δομές και την οργάνωση του φοιτητικού κινήματος νομίζετε ότι αφήνει ο Αντιδικτατορικός Αγώνας στη νεολαία σήμερα;

Πιστεύω ότι εκείνο που ακόμα και σήμερα φαίνεται απίστευτο είναι η δημοκρατική διάσταση του αντιδικτατορικού φκ. Η επιμονή στη μαζικότητα των συνελεύσεων ήταν αναγκαστική επιλογή, εφόσον αυτή μόνο εξασφάλιζε τη νομιμοποίησή τους, ενώ οι ΦΕΑ, αν και αρχικά δεν ήταν εκλεγμένες, βασίζονταν στη συναίνεση μιας ευρύτατης βάσης. Από την άλλη μεριά, για να μην ωραιοποιούμε τα πράγματα, η απήχηση του φκ στην κοινωνία της εποχής ήταν αρχικά ελάχιστη και η σύνδεσή του με τα άλλα κοινωνικά στρώματα ανύπαρκτη.